Dania pierwszym krajem, który zakaże obrzezania?

16 czerwca 2018
Agnieszka Zagner

Duńską petycję w tej sprawie podpisało 50 tys. osób, parlament będzie musiał się nią zająć.

Warszawa, kilka dni temu. Malec ma zaledwie 8 dni, dokładnie tyle, ile każdy żydowski chłopczyk musi mieć, by zostać poddany rytuałowi obrzezania, co jest obowiązkiem każdego Żyda, symbolizuje przymierze z Bogiem.

Dziecko opatulone ciepłą kołderką śpi trzymane przez mamę. Tłum gęstnieje, schodzą się kolejni goście, wszyscy zachwycają się maluszkiem (to też element rytuału). Centralnym punktem pomieszczenia, w którym się znajdujemy jest krzesło (tzw. krzesło Eljasza – Żydzi wierzą, że prorok odwiedza ich podczas ceremonii obrzezania) i stół, na którym stoją jakieś buteleczki, narzędzia, księga. Mistrz ceremonii, tzw. mohel jest panem w starszym wieku, jest ubrany w tradycyjny stój chasydów, wszyscy – zarówno on, jak i ojciec dziecka i tzw. sandak (mężczyzna, który trzyma dziecko na kolanach podczas obrzezania) mają na sobie tałesy.

Mam wrażenie, że główne role w tej ceremonii odgrywają mężczyźni – dla kobiet zarezerwowano role pomocnicze, mama dziecka podaje je najpierw tzw. kwaterin (i towarzyszącemu jej kwaterowi – to rodzaj „rodziców chrzestnych”), której zadaniem jest przekazanie dziecka dalej – sandakowi, kolejnym rabinom i znamienitym gościom, którzy uczestniczą w uroczystości. Wstęp do zasadniczej części trwa dłuższą chwilę, bo rabini, bo pieśni, modlitwy, odczytanie listu od innego rabina, to chwilę trwa. Samo obrzezanie trwa krótko. Mohel odwija dziecko z kołderki, zdejmuje pieluszkę (ojciec w tym czasie uprzedza, że płacz dziecka nie musi jeszcze oznaczać, że dochodzi do ceremoniału, po prostu, dzieci czasem płaczą, kiedy poczują powiew powietrza, gdy zdejmuje się mu pieluszkę). Nie jestem pewna, w którym momencie maluszek się obudził, może już wtedy, a może dopiero wtedy, gdy mohel dokonał obrzezania? Widzę jednak, że przykłada do ust maleństwa nasączoną winem chusteczkę, co też ma jakoby je uspokoić.

Chłopczyk płacze bardzo, ale ze wszystkich gardeł wokół wyrywa się rytmiczny śpiew „Mazal tow, mazal tow”, dźwięki skrzypiec zlewają się ze śpiewem. Maluszek chyba jeszcze płacze, ale trudno oddzielić ten dźwięk od powszechnej radości wokół.

Znamy już imię dziecka, bo zostało mu nadane podczas ceremonii, później jego ojciec wyjaśnił też, dlaczego też takie. Następnie goście przechodzą do pomieszczenia z poczęstunkiem, to bardzo ważna część, żaden z gości nie powinien opuszczać spotkania, jeśli niczego nie zje.

To, czego byłam świadkiem jest jedną z micw, powinności każdego religijnego Żyda. Przy okazji wyjaśniają, że obrzezanie w szpitalu jest nieważne i żeby było właściwe, musi odbyć się jako rytuał, a nie zabieg. Koniec, kropka – sprawa nie podlega dyskusji, bo jak dyskutować z Torą i Talmudem?

Sprawa nie jest jednak tak oczywista, jak mogłoby się wydawać. W Danii na przykład już nie po raz pierwszy toczy się debata, by obrzezania zakazać. Zwolennicy tego zakazu uważają, że jest to ingerencja w ciało człowieka i taką decyzję może podjąć tylko on sam po ukończeniu 18 roku życia. W Danii obowiązuje już prawo, które zakazuje okaleczania żeńskich organów płciowych (zagrożone jest to karą do 6 lat pozbawienia wolności). Nowa petycja w sprawie obrzezania idzie w kierunku zrównania przypadków obrzezania zarówno chłopców (to jest stosowane również w społecznościach muzułmańskich), jak i dziewczynek.

Sprawa ta mocno wzburzyła środowiska zarówno muzułmanów, jak i Żydów. Próby zakazania niemedycznego obrzezania chłopców uważane są przez nie za przejaw ksenofobii i antysemityzmu, część osób rozważa nawet wyjazd z Danii.

Sama debata w tej sprawie będzie bardzo ciekawa – z jednej strony mamy do czynienia z ludźmi, dla których obrzezanie jest religijnym nakazem, z drugiej obrońców praw człowieka, którzy uważają, że prawa dzieci do zachowania integralności cielesnej są ważniejsze od praw ich rodziców do praktyk religijnych. Według cytowanych przez media sondaży, zdecydowana większość (bo ponad 80 proc.) badanych opowiada się za wprowadzeniem zakazu.